ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ – ΠΟΣΟΙ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ;

Ο όρος «κακοποίηση» είναι από μόνος του πολύ βαριά φορτισμένος. Κάτι που οι περισσότεροι από εμάς δε γνωρίζουμε, όμως, είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες υφίσταται η παιδική κακοποίηση.

Μπορεί στο μυαλό μας η έννοια αυτή να ισούται με ακραίες καταστάσεις, όμως αυτό δεν ισχύει πάντα.

Η μια όψη του νομίσματος είναι η σωματική/φυσική, σεξουαλική αλλά και η συναισθηματική κακοποίηση.

Η άλλη όψη, την οποία συχνά αμελούμε ή ακόμα χειρότερα αγνοούμε, είναι η παραμέληση ενός παιδιού.

ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ:

• Σωματική/ φυσική κακοποίηση: οποιαδήποτε ενέργεια από ενήλικα σε παιδί η οποία μπορεί να προκαλέσει σωματική και κατ’ επέκταση συναισθηματική βλάβη και δεν οφείλεται σε ατύχημα. Γίνεται συστηματικά και είναι εμφανής στο σώμα του παιδιού (καψίματα, μελανιές, δαγκωματιές, εκδορές, μώλωπες).

• Σεξουαλική κακοποίηση:αποτελεί οποιαδήποτε ενέργεια ενός ενήλικα να ικανοποιηθεί σεξουαλικά μέσω ενός παιδιού. Γίνεται πάντα χωρίς τη συγκατάθεση του παιδιού και έχει διάφορες μορφές όπως θωπεία, βιασμός, σεξουαλική εκμετάλλευση, εξώθηση σε πορνεία, έκθεση γυμνών μερών του σώματος του παιδιού, παραγωγή πορνογραφικού υλικού και έκθεση αυτού με κάθε τρόπο/μέσον.

• Συναισθηματική κακοποίηση:είναι η πιο δύσκολα εντοπίσημη κατηγορία παιδικής κακοποίησης. Στο μεγαλύτερο ποσοστό συνυπάρχει με τις άλλες δύο μορφές κακοποίησης, όμως μπορεί να υπάρξει και μόνη της σε πολλές περιπτώσεις. Οτιδήποτε βλάπτει την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού και τραυματίζει την ψυχική του υπόσταση αλλά και τη συναισθηματική του σταθερότητα, αποτελεί συναισθηματική κακοποίηση. Φωνές, ταπείνωση, υποτίμηση, αρνητική κριτική και σύγκριση, απειλές εγκατάλειψης ή ξυλοδαρμού, δημιουργία ενοχών στο παιδί είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που, όταν γίνονται συστηματικά, μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

• Παραμέληση:αποτελεί επίσημο συστατικό της παιδικής κακοποίησης σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Εντοπίζεται σε τραυματισμό (ή και θάνατο) ενός παιδιού λόγω απουσίας/ανευθυνότητας/παραμέλησης από το φροντιστή/γονέα του και κυρίως στην παραμέληση των φυσικών αναγκών του παιδιού όπως: στέρηση επαρκούς σίτισης/καταφυγίου/επίβλεψης/ιατρικής φροντίδας/εκπαίδευσης , ενώ υπάρχει η δυνατότητα παροχής τους και αυτό δεν συμβαίνει.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η κακοποίηση περιλαμβάνει πράξεις και παραλείψεις που μπορεί να βλάψουν σωματικά ή ψυχολογικά ένα παιδί και μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε χώρο ζεί και δραστηριοποιείται το παιδί (σπίτι, σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες, παιδική κατασκήνωση κλπ).

ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ…

Μέσω του Κέντρου Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας Κρήτης,για το έτος 2016 στηρίχθηκαν 215 οικογένειες με 471 παιδιά.

Τα 118 περιστατικά αφορούσαν παιδιά θύματα βίας, σωματικής και σεξουαλικής, αλλά και παραμέλησης. Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν παιδιά 7-12 ετών και το εντυπωσιακό ποσοστό του 92% αναφέρεται στους γονείς ως θύτες.

Τραγικό ποσοστό για τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης μας έδειξε ότι το 70%-85% θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει καλά και εμπιστεύεται.

Σε πανελλαδικό επίπεδο, τα παιδιά ως θύματα κακοποίησης για το 2016, ανέρχονται σε 1.400 καταγεγραμμένα περιστατικά.

“Σχεδόν 2 στα 10 παιδιά στην Ελλάδα αναφέρουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους”

Έρευνα Ινστιτούτου Υγείας, 2013.

Και το ποσοστό αυτό δεν είναι αντιπροσωπευτικό, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που κακοποιούνται, δεν το αναφέρουν ποτέ….

      1 ΣΤΑ 5 ΠΑΙΔΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΟ;;;;

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ:

Αναφερόμενη σε γονείς, εκπαιδευτικούς, φροντιστές αλλά και οποιονδήποτε έχει να κάνει με παιδιά, παρακάτω θα βρείτε κάποιες ενδείξεις, που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν από μόνες τους απόδειξη παιδικής κακοποίησης, σε κάθε περίπτωση όμως η αλλαγή της συμπεριφοράς ενός παιδιού θα πρέπει να μας θορυβήσει.

• Πτώση σχολικών επιδόσεων/συστηματική απουσία από το σχολείο

• Παραπτωματική συμπεριφορά

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση/ επιφυλακτικότητα (σαν να περιμένει συνεχώς πως κάτι κακό θα συμβεί)

• Φαίνεται  συνεχώς κουρασμένο

• Δεν έχει φίλους

• Είναι καταθλιπτικό/έχει απουσία ενδιαφέροντος για παιχνίδια, δραστηριότητες ή ακόμα και της σωματικής του υγειινής

• Παρουσιάζει ξαφνικές ή ακραίες αλλαγές στη συμπεριφορά του

• Παρουσιάζει διατροφικές διαταρραχές, διαταρραχές ύπνου ή αγχώδεις διαταρραχές

• Επιζητά έντονα την προσοχή

• Κλέβει ή ζητάει φαγητό από τους συμμαθητές του

• Παρουσιάζει καθυστέρηση στη σωματική  και συναισθηματική του ανάπτυξη

• Παρατηρούμε ανεξήγητα καψίματα, μελανιές, εκδορές, δαγκωματιές (όχι απαραίτητα πρόσφατες)

• Φοβάται όταν ο εκπαιδευτικός επικοινωνεί με τους γονείς

• Αναφέρει τραυματισμό από γονέα ή από άλλον ενήλικα.

• Φοβάται να συναντήσει κάποιους ανθρώπους

• Έρχεται πολύ νωρίς και φεύγει πολύ αργά/ Δεν εκφράζει την επιθυμία ή κλαίει όταν είναι να γυρίσει σπίτι

• Ζωγραφίζει με σκούρα χρώματα, έντονες μουτζούρες, αιχμηρά στοιχεία, απεικονίζει εικόνες εγκατάλειψης/χωρίς λεπτομέρειες/απουσία  χαρακτηριστικών ή ακόμα και σεξουαλικές παραστάσεις

• Έχει ανάρμοστη (σεξουαλική) συμπεριφορά για την ηλικία του

• Παραπονιέται για πόνο ή φαγούρα στις ιδιαίτερες περιοχές του.

ΔΩΣΤΕ ΠΡΟΣΟΧΗ!

Αλλαγές στη συμπεριφορά ενός παιδιού δεν αποτελούν πάντα δείγματα κακοποίησης, είναι όμως πάντα ενδείξεις κάποιας ψυχοπιεστικής κατάστασης που βιώνει το παιδί και πρέπει να διερευνηθεί.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι: τραύμα, πόνος, φόβος, απειλή, αποστροφή ή δημιουργία ενοχής μέσα από το ρόλο κάποιου ενήλικα πάντα, αποτελούν εκδηλώσεις παιδικής κακοποίησης.

Σημαντικότατο σημείο αφού εντοπίσουμε ότι ένα παιδί έχει υποστεί κακοποίηση, είναι η δική μας συμπεριφορά και αντιμετώπιση. Δεν αντιδρούμε ποτέ με φωνές, απέχθεια, αποστροφή, αρνητικά, φορτισμένες λέξεις/εκφράσεις και απότομες γενικά κινήσεις.

Να θυμάστε πάντα ότι ένα παιδί έχει ανάγκη την αποδοχή, την στήριξη, τη βοήθεια, την υπομονή, την κατανόηση και κυρίως την αγάπη μας!

Και όπως λέει και ένα αγαπημένο ρητό:

«Να γελάς πάντα σε ένα παιδί. Εάν δεν το κάνεις, του χαλάς την πεποίθηση πως ο κόσμος είναι καλός!»

Έλενα Καδιανάκη, ψυχολόγος, μέλος της Όασης